آمپلی فایر (Amplifier)
آمپلی فایر یا به طور خلاصه شده آمپ ، دستگاهی هست که برای تقویت کردن سیگنالهای ضعیف استفاده می شود . میزان یا درجه تقویت آمپلی فایرها با هم متفاوت هست و معمولآ برای تفکیک آنها از دسته بندی براساس توان تقویت کنندگی آنها استفاده می شود . آمپ کاربردهای متفاوتی داشته و در جاهای مختلف با اندازه های متفاوت و توانهای متفاوت بکار گرفته می شود .
صدای تولیدی توسط هر دستگاه صوتی به تنهایی قابل شنیدن نمی باشد. بنابراین صدا باید به آمپلی فایر فرستاده شود تا طی چند مرحله تقویت و تفکیک سازی شود. سپس به بلندگو ها در هر کانال ارسال شود. خروجی آمپلی فایر با بلندگو ها باید یکسان باشد.
هر وسیله ای که با جریان الکتریکی با عث افزایش ولوم یا کیفیت صدای یک تون می شود. قدرت! به نظر می آید اسم یک بازی در این روز ها باشد، در سیاست، کسب و کارها، روابط اجتماعی، موتور ماشین، مسابقات مختلف و در سیستم سینمای خانگی. شما در حالیکه تبلیغات در رسانه های مختلف برای یک آمپلی فایر را چک می کنید. مطمئنا مشخصه ی خروجی وات در هرکانال را مورد بررسی قرار می دهید. یکی ۵۰ وات در هر کانال دیگری ۷۵ ویا دیگری ۱۰۰ وات در هر کانال خروجی می دهد. هرکدام خروجی بیشتری داشته باشد بهتر است؟ نه لزوما
اکثر مردم فکر می کنند قدرت بیشتر نشان دهنده ی ولوم بیشتر است. مثلا آمپلی فایر با خروجی ۱۰۰ وات ولوم بیشتری نسبت به آمپلی فایر ۵۰ وات ارائه می دهد؟ نه دقیقا.
دسی بل (Decibels)
سطح صدا با دسی بل مشخص می شود. در اصل گوش ما آشکار سازی متفاوتی در سطح های مختلف صدا در یک فرایند غیر خطی دارد. هرچه صدا افزایش پیدا می کند گوش ما هم حساسیتش کم می شود. دسی بل ها یک مقیاس لگاریتمی از بلندی نسبی می باشند. تفاوت در حدود ۱ db حداقل تغییر محسوس در حجم، ۳db تغییر متوسط در حجم صدا، و حدود ۱۰db درک تقریبی دوبرابر شدن صدا را می رساند.
برای درک بهتر مفهوم تغییر دسی بل یک صدا به چند مثال در دنیای واقعی توجه کنید:
دسی بل آستانه شنوایی ۰ db
پچ پچ: ۱۵ – ۲۵ db
نویز پس زمینه: در حدود ۳۵ db
صدای معمول محیط: ۴۰ – ۶۰ db
صحبت کردن: ۶۰ – ۷۰ db
اوج صدای ارکستر: ۱۰۵ db
آستانه ی دردناکی: ۱۳۰ db
صدای موتور جت از نزدیک: ۱۴۰ – ۱۸۰ db
شلیک گلوله: ۱۴۰ – ۱۶۵ db
به منظور اینکه یک آمپلی فایر صدایی دو برابر در واحد دسی بل نسبت به آمپلی فایر دیگری تولید کند؛ به ۱۰ برابر خروجی واتی بیشتر نیاز داریم. یک آمپلی فایر با خروجی ۱۰۰ وات در هر کانال توانایی تولید حجم صدایی دو برابر نسبت به آمپلی فایر با خروجی ۱۰ وات در هر کانال دارد. پس اگر آمپلی فایر ۱۰۰ واتی داریم، نیازمند آمپلی فایر ۱۰۰۰ واتی برای دوبرابر شدن حجم صدا در واحد دسی بل داریم. به عبارت دیگر رابطه بین ولوم و خروجی آمپلی فایر یک نسبت لگاریتمی است تا یک نسبت خطی.آیا همه ی دستگاه های صوتی مجهز آمپلی فایر هستند؟
بله، اکثر دستگاه های صوتی مجهز به آمپلی فایر هستند، هرچند در اغلب موارد فقط یک آمپلی فایر کوچک دارند. شاید هیچ چیزی نشنویم اگر استریو ها به کوچکترین آمپلی فایر هم مجهز نشده باشند. به همین دلیل است که یک دستگاه پخش کننده صوتی تا به بلندگو های قوی و یا هدفون مناسب وصل نشوند، صدای خوبی ندارند.
دسته بندی آمپ بر اساس توان :
Amp Ultra Micro -1 : این دسته برای تقویت کردن سیگنالهای بسیار بسیار ضعیف بکار گرفته می شوند این سیگنالها گاه به کوچکی چند نانو ولت یا حتی کمتر هستند.
۲- Amp Micro : این دسته برای تقویت کردن سیگنالهای بسیار ضعیف بکار گرفته می شوند این سیگنالها گاه به کوچکی چند میکرو ولت یا حتی کمتر هستند.
۳- آمپ سیگنال ضعیف : این دسته برای تقویت کردن سیگنالهای ضعیف بکار گرفته می شوند این سیگنالها گاه به کوچکی چند میلی ولت یا حتی کمتر هستند.
۴- آمپ قدرت : این دسته برای تقویت کردن سیگنالهای متوسط بکار گرفته می شوند این سیگنالها گاه به کوچکی چند ولت یا حتی کمتر هستند.
۵- آمپ پرقدرت : این دسته برای تقویت کردن سیگنالهای بالاتر از متوسط بکار گرفته می شوند این سیگنالها گاه به کوچکی چند ولت هستند.
دسته سوم و چهارم برای کاربرد در راه اندازی هدفون مناسبترین نوع می باشند .
چه نیازی به آمپ است ؟
۱- اغلب دستگاههای پلیر توان راه اندازی انواع هدفون ها را ندارند. مثلآ یک پلیر ممکن است بیشترین توان قابل ارائه ۲۰ میلی وات داشته باشد که این توان برای راه اندازی هدفونی که توان متوسط آن نزدیک به ۵۰ میلی وات است بسیار کم خواهد بود .
۲- معمولآ در اغلب دستگاههای پلیر آمپ مناسب و با توان مناسب برای راه اندازی هدفون تعبیه نشده هر چند که ممکن است خروجی مخصوص هدفون داشته باشند .
۳- به دلیل محدودیتهای طراحی و همچنین هزینه آمپ داخلی ، در اکثر دستگاههای پلیر از آمپ بسیار ارزان قیمت استفاده می شود که گاه این امپ حتی با میزان مختلف ولوم ، صدای متفاوتی دارند. مثلآ پلیری را فرض کنید که با ولوم کم صدای آن بم با ولوم متوسط صدا خوب و با ولوم زیاد صدای آن تیز می شود .
۴- عدم راه اندازی هدفونهای با امپدانس بالا به خصوص با پلیرهای پرتابل .
تکنولوژی ساخت آمپ برای هدفون :
۱- Solid Amp : برای ساخت این دسته از آمپها فقط از قطعات الکترونیکی نیمه هادی مثل آی سی و ترانزیستور و . . . استفاده می شود. در توانهای متفاوت ساخته شده و نسبت بین سیگنال به نویز بسیار بالایی دارند . صدای این انواع معمولآ Warmth نیست. حرارت بسیار کمی در هنگام کار تولید می کنند که گاه اصلآ تلفات انرژی ندارند. با ولتاژ بسیار پایین قابل راه اندازی هستند به کمی ولتاژ یک باطری قلمی ۱٫۵ ولتی معمولی آن هم برای چندین ساعت کار . از نظر ابعاد بسیار کوچک ساخته شده به کوچکی ۲×۲ سانتی متر مربع و به ارتفاع ۰٫۵ سانتی متر.
۲- Tube Amp : این دسته از انواع بسیار قدیمی تر از دسته قبل هستند هر چند همچنان با تکنولوژی روز در حال رقابت هستند. این دسته بسیار گران قیمت بوده و برای ساخت آن از لامپ الکترونی استفاده می شود که با ولتاژ بسیار زیاد (حدودآ ۳۰۰ ولت) کار می کنند .
صدای این نوع به طور کل Warmth است و تا حد زیادی مورد پسند افراد آماتور می باشد .
متاسفانه طول عمر لامپهای الکترونی مورد استفاده برای آمپ بسیار کم است . طوری که تقریبآ هر چند ماه باید یک مجموعه کامل از لامپها را تعویض کرد و به همین خاطر جهت سهولت تعویض این لامپها طوری روی جعبه تعبیه می شوند که حتی یک کاربر آماتور هم با کمی دقت خواهد توانست لامپها را تعویض نماید. هر چند بی احتیاطی باعث آسیب غیر قابل جبران به لامپ گران قیمت خواهد شد .
گرمای شدید تولید شده از لامپها حین کار یکی از دلایل افت شدید کارایی این دسته آمپلی فایرها است. برای حفاظت از اشیای مجاور از گرمای لامپ معمولآ یک محافظ فلزی یا شیشه نسوز مقابل لامپ قرار میدهند.
فیش ورودی از نوع RCA و جک خروجی هم از نوع استریو “۱/۴ هست و نهایتآ بر روی پنل دستگاه یک ولوم و کلید پاور قرار گرفته است . بدنه این دستگاهها همیشه از فلز ساخته می شود.
۳- Hybrid Amp : این دسته ترکیبی از بهترین خصوصیات دو دسته قبل است و معمولآ برای قسمت تقویت کننده اولیه از قطعات الکترونیکی حالت جامد و برای خروجی از لامپ به عنوان تقویت کننده استفاده می شود . در کل این دسته دورگه عمومیت چندانی نداشته و میزان تولیدات این دسته بسیار پایین تر از سایرین است .
انواع آمپ برای هدفون:
۱- آمپ خانگی : این نوع معمولآ ابعادی به بزرگی یک DVD پلیر استاندارد خانگی دارند. معمولا فیش های ورودی از انواع RCA و جک هدفون هم از نوع “۱/۴ بوده . معمولآ تنها کنترل قرار گرفته برروی پنل دستگاه فقط یک ولوم تنظیم صدا است به اضافه یک چراغ نشانگر روشن بودن دستگاه و نهایتآ یک کلید روشن یا خاموش کردن آمپ . معمولآ به خاطر بدنه تمام فلزی سنگین هستند و در بعضی مدلها از آلومنیوم هم ساخته می شوند هر چند مقاومت بدنه فلزی نسبت به شرایط بد محیط بیشتر است .
۲- آمپ پرتابل : صرفآ برای حالت در حرکت ساخته شده و تمام خصوصیات مطلوب این کاربرد را دارند.
ابعاد بسیار کوچک و سبکی وزن
امکان راه اندازی هدفونهایی با امپدانس بالا
فیش و جک کوچک “۱/۸ برای ورودی و خروجی
باطری قابل شارژ داخلی با ساعت کارکرد بسیار بالا تا حد ۵۰ ساعت با یک بار شارژ کامل باطری
۳- آمپ استودیو : تنها تفاوت این دسته با آمپ های خانگی در تعداد جک ورودی و خروجی و همچنین راه اندازی هدفونهایی با امپدانس بسیار بالا می باشد . با این آمپ ها به راحتی خواهید توانست هر کدام از چند خروجی مجزایی که دستگاه قادر به راه اندازی آن هست را به صورت جدا گانه کنترل کنید . البته این آمپ ها به صورت مجزا کاربردی ندارند.
۴- آمپ + DAC : این دسته چیزی جزء همان آمپ نیست که در هر کدام از سه دسته قبلی وجود داشته به اضافه یک قسمت DAC که وظیفه تبدیل داده های دیجیتالی به آنالوگ را دارد . این نوع آمپ ها در جاهایی کاربرد دارند که سورس دیجیتالی داشته باشند و بخواهند از روش ارتباط دیجیتالی برای به حداقل رساندن نویز استفاده کنند. این ارتباط به صورت عمومی از طریق USB و برای کاربردهای حرفه ای از Optical یا Coax و یا Ir استفاده می شود. داده های اصلی دریافت شده دیجیتالی به جای اینکه توسط پلیری که در فاصله دوری از آمپ قرار گرفته تبدیل به آنلوگ شوند و به سمت آمپ ارسال شوند ، درون خود آمپ این تبدیل انجام گرفته تا سیگنال بسیار ضعیف آنالوگ در میان راه هر چند کوتاه از قسمت DAC تا آمپی که کمتر از چند سانتی متر با هم فاصله دارند کمترین نویز محیط بر آن تاثیر گذاشته شود .
تجهیزات : سیمرغ هنر صدا
