میکسر صدا

در سیستم های صدا برداری یا ضبط صدای حرفه ای عموماً از دستگاهی برای مخلوط کردن کانالهای مختلف صوتی استفاده می شود که به آن میز صدا، sound board، sound desks، کنسول میکس و یا audio mixer و … نیز گفته می شود. این میز در واقع قابلیت دریافت ورودی های مختلف از تعداد زیادی میکروفن یا خروجی سازهای برقی را دارد و می تواند با امکاناتی که در اختیار دارد خروجی – یا خروجی های مختلف – میکس شده مورد نظر را برای ضبط یا پخش تهیه نماید.
میزهای میکس امروزی قابلیت دریافت سیگنالهای ورودی آنالوگ و دیجیتال را با هم دارند و می توانند ترکیبی از آنها را با اعمال افکت های مختلف و تغییر سطح – level – در خروجی های مختلف داشته باشند.

تصویر زیر شماتیک یک میکسر صدای ساده را نمایش می دهد که وظیفه آن مخلوط کردن سیگنالهای صدای خواننده و سازهای مختلف و ارائه آن در دو کانال مجزای خروجی است.

میکسر صدا

اصطلاح میز هنگامی به میکسر اطلاق می شود که ابعاد آن به اندازه ای باشد برای استفاده از آن لازم باشد تا آنرا روی یک میز قرار داد. برخی از انواع میزهای میکس آنقدر کلید های کنترلی دارند که در نگاه اول ممکن است کار با آنها بسیار دشوار جلوه کند اما پس از آشنایی با ساختار کلی آنها متوجه خواهید شد که در کوتاه ترین زمان می توان بهترین استفاده را از این میزهای میکس کرد.
کانالها
هر میز میکس دارای قسمتهای اصلی شامل جک و ترمینالهای ورودی و خروجی، قسمت کنترل ورودی ها، بخش اکوالایزر، بخش کنتر خروجی (یا خروجیها) و تعدادی باس – bus – است.
خروجی میکروفن یا ساز الکتریکی – الکترونیکی به جکهای ورودی متصل می شود. هر یک ازاین ورودی ها میتوانند بصورت مونو – mono – یا استریو – stereo – باشند. هر یک از این ورودی ها در ساختار میز میکس دارای یک کانال ارتباطی مخصوص به خود هستند که عموما با رابطهای مخصوص حرفه ای مانند eXternal Left Right – XLR و یا کانکتورهای متداولتر RCA و … به مولدهای صوتی متصل می شوند.

بسته به نوع میز جکهای ورودی می تواند روی صفحه میز باشد و یا در کناره های آن در هر صورت آنچه مسلم است برای هر کانال کنترلهای مخصوصی وجود دارد مانند کنترل سطح یا حجم صدا، بالانس صدا میان کانالهای چپ و راست، امکان بی صدا کردن کانال – mute – و یا ارتباط تنها همین کانال با خروجی – solo – ، خاموش و روشن کردن کانال و …

با توجه به سایز میز میکس ممکن است پیش از عمل مخلوط کردن نهایی صدا ها بتوان آنها را در زیر گروه هایی – sub groups – مخلوط کرد.
کانالهای ورودی خروجی میکسرها عموماً بصورت اعدادی که در هم ضرب می شوند نمایش داده می شوند به عنوان مثال ۱۲×۲ نمایشگر میکسری است که دوازده ورودی دارد و دو خروجی. اگر میکسر دارای زیرگروه های تقسیم بندی هم باشد، تعداد آنها در میان اعداد مربوط به ورودی و خروجی نمایش داده می شود. بنابراین ۲۴x4x2 نمایانگر میکسری است که ۲۴ ورودی، چهار زیرگروه – sub group – و ۲ خروجی است.

شماتیک نحوه عملکرد sub group ها در یک میکسر که امکان دسته بندی و مدیریت بهتر کانالهای ورودی را فراهم می کند.

میکسر صدا

کانکتورهای XLR
کانکتورهای ارتباطی میان میزهای میکس حرفه ای عموماً از نوع XLR هستند. این کانکتورها که امروزه بصورت جزئی از استانداردهای ITT – International Telephone and Telegraph – نیز در آمده اند اولین بار توسط شرکت Canon مورد استفاده قرار گرفتند. متداولترین نوع آنها که در سیستم های صوتی مورد استفاده قرار می گیرد نوع سه پین آنها است که برای کانالهای استریو استفاده می شود. از جمله مزیت های مهم این کانکتورها می توان به استحکام، برقراری ارتباط مطمئن و امکان قفل شدن اشاره کرد.

آشنایی بیشتر با ورودی ها
ورودی های میکسر عموماً برای سطح مشخصی از لحاظ ولتاژ سیگنال الکتریکی طراحی می شوند. این ورودی ها ممکن است برای دستگاههایی با خروجی های بسیار ضعیف مانند میکروفن که با mic نمایش داده می شوند، و یا دارای سطح ولتاژ کمی بیشتر – که عموماً از یک طبقه پیش تقویت ولتاژ عبور کرده اند – مانند خروجی یک کیبرد حرفه ای الکترونیک که با line نمایش داده می شوند، باشند.
یک میکسر خوب حتی ممکن است بتواند خروجی تقویت شده یک ساز در سطح ولتاژ خروجی یک بلندگو را نیز بعنوان ورودی پذیرا باشد.
هنگام استفاده از منابع صوتی باید دقت کنید که خروجی منبع صوتی شما در چه حدی است و آنرا به ورودی متناسب خود متصل کنید. اتصال خروجی تقویت شده برای یک بلندگو به ورودی میکروفن یک میکسر بدون شک می تواند به دستگاه آسیب جدی برساند.
میکسرهای حرفه ای عموماً برای هر کانال خود یک ورودی ضعیف در حد mic level دارند و یک ورودی در حد line level. دقت کنید که این تفکیک ممکن است توسط یک کلید انجام شود و یا برای هر حالت یک کانکتور جدا داشته باشد. بدیهی است که در صورت اخیر نباید برای هر کانال از هر دو ورودی استفاده کرد.

اغلب میکسرها برای کانالهای مجزا دارای اکوالایزر هستند. کنترل اکوالایزرها بر خلاف کنترلهای حجم صدا که بصورت کشویی (Slider) هستند، حالت تکمه (Knob) های گردشی دارند. بسته به میزان کیفیت میکسر اکوالایزر می تواند از یک کنترل تن (Tone) ساده شروع شود و یا دارای چندین باند کنترل حجم بازه های فرکانسی باشد.
اکوالایزرها برای تقویقت یا تضعیف محدوده فرکانسی خاص بکار برده می شوند. هرچه کیفیت اکوالایزر بهتر باشد شما امکان این را خواهید داشت که محدوده کوچکتری از بازه فرکانسی را تقویت یا تضعیف نمایید.
علت اصلی استفاده از اکوالایزرها در میکسر ها آن است که بتوان آکوستیک کانالهای مختلف را به یکدیگر نزدیک کرد. بعنوان مثال ممکن است آکوستیک اتاقی که خواننده در آن قرار دارد با آکوستیک اتاقی که درامز قرار دارد، یکی نباشد و در نهایت لازم باشد خصوصیات آکوستیکی این دو اتاق به یکدیگر نزدیک شوند.
در بسیاری از میکسرها می توان با فشار دادن یک کلید اکوالایزر را وارد و یا خارج از مدار سیگنال ورودی نمود. در مواردی که میکسر شما از اکوالایزر مناسبی برخوردار نباشد ممکن است نیاز به یک اکوالایزر خارجی داشته باشید.
کانالهای اضافی Auxiliary Channels
اغلب میزهای صدا دارای کانالهای اضافی هستند که به اختصار Aux  (آ یو ایکس) نامیده می شوند . این کانالها امکان گرفتن خروجی از سیگنالهای ورودی را بدون آنکه تغییراتی که میکسر در خروجی اعمال می کند و روی آن تاثیر داشته باشد را می دهند . این خروجی Aux می تواند برای هر کانال یک کنترل هم داشته باشد تا بتوان سطح سیگنال خروجی Aux را روی آن تعیین کرد.
از کاربردهای این خروجی های اضافی می توان به یک مورد کاملاً مشخص اشاره کرد و آن اینکه خروجی aux را می توان به سیستم های تقویت یا مانیتورها (Monitors)  ارسال کرد و از آن برای برقراری ارتباط میان مهندس صدا پشت میز صدا و افرادی که درون اتاقهای صدابردای قرار دارند، اشاره کرد. بدیهی است در این حالت کنترل ورودی ها بصورتی انجام می گیرد که خروجی اصلی شامل این صوت ارتباط نباشد.
تعداد خروجی های aux به عدد یک محدود نمی شود و میزهای صدای بزرگ ممکن است دو ، چهار و حتی بیشتر خروجی اضافی داشته باشند.

میکسر صدا

یک کاربرد خروجی اضافه : تزریق افکت

اعمال افکت های صوتی همانند اکو یا ریورب (Echo – Reverb) و سایر افکت ها از جمله کاربردهایی است که با خروجی های aux می توان به آنها دست پیدا کرد.

اگر خروجی دوم را به ورودی دستگاه اعمال افکت وصل و از خروجی واحد افکت را دوباره به میکسر اعمال کنیم به این ترتیب می توان میزان تزریق افکت بر روی ورودی را کنترل کرد و آنرا در خروجی اصلی میکسر داشت.

خروجی هایی را که برای aux می گیرید عموماً می توانند قبل از کنترل fade باشند و یا بعد از آن. به این ترتیب شما می توانید با وجود fade کردن خروجی در aux سیگنال کامل را داشته باشید و یا چنانچه خروجی aux بعد از fader باشد متناسب با کاهش یا افزایش حجم خروجی، aux هم حرکت خواهد کرد.

هر کانال برای خود fader متناظر دارد که بصورت کشویی (Slider) است و سطح سیگنال ورودی را قبل از ورود به مرحله میکس تنظیم می کنند. از این کنترلها برای تنظیم سطح صدا حین صدابرداری استفاده می شود.

میکسر صدا