فرمت های صدای ساراند:
DOLBY STEREO
دالبی استریو فرمتی چند کاناله برای پخش صدا است که در سال ۱۹۷۶ توسط آزمایشگاه دالبی برای استفاده در سینماها ساخته شد که بر پایه صدای استریوی اورجینال آنالوگ(ابداع شده در ۱۹۳۰) است که در این تکنولوژی دو کانل اضافی صوتی بصورت مخفی اضافه شده که در بر گیرنده اطلاعات صوتی است جهت بکار انداختن یک بلندگوی مرکزی و همچنین بلندگوهای چندگانه ای که روی دیوار عقب سینما قرار می‌گرفت.
این کار توسط یک پردازنده جهت ایجاد فضای واقعی‌تر انجام میشد و همچنین این توانایی را نیز داشت که صدای ضبط شده بر لبه فیلم های سلولزی که بصورت اپتیکال و مونو بود را بصورت فضای واقعی فیلم شبیه سازی کند.
DOLBY SURROUND
دالبی سوراند در سال ۱۹۸۲ توسط آزمایشگاه دالبی به شکل یک فرمت سه کاناله جهت سینمای خانگی ابداع شد این فرمت از دو کانال جلو چپ و راست و یک بلندگوی مونو جهت عقب تشکیل میشد که صدای آن ترکیب خاصی از صدای دو کانال جلو بود و برای وسایلی از قبیل ویدئو کاست بکار میرفت که بعد دالبی پرولوجیک جایگزین آن شد.
DOLBY PRO-LOGIC
دالبی پرولوجیک نام فرمت خاصی از صدا نیست ولی جهت معرفی یک تکنولوژی خاص بکار میرود که روی خیلی از وسایل صوتی در کنار سایر اسامی درج میشود و بیان کننده این مسئله است که دستگاه مذکور توان بهبود کیفیت صدا هنگام پخش تراک های صوتی حاوی اطلاعات دالبی سوراند(استاندارد قدیمی‌تر) را داراست و همچنین دارای این قابلیت است که صدای استریوی آنالوگ معمولی را بصورت چند کانالی شبیه سازی کند.
DOLBY DIGITAL-AC3
صدای سینما با ابداع فرمت دالبی دیجیتال توسط آزمایشگاه دالبی در ۱۹۸۰ وارد دنیای دیجیتال شد .نخستین فیلمی که به این طرق نمایش داده شد بتمن در سال ۱۹۹۲ بود.
دالبی دیجیتال دارای ۶ کانال صوتی واقعی و کاملا مجزا است که هریک دارای اطلاعات صوتی خاص خود و بصورت کاملا دیجیتال است که دارای ۵ کانال اصلی و ۱ کانال دارای اطلاعات فرکانس باس است که یک ساب ووفر اکتیو را تغذیه میکند (۵٫۱)و ۱٫ به معنای استفاده از ساب ووفر است.
گاهی اوقات این فرمت بصورت AC-3 نمایش داده میشود که به معنای نسل سوم کدگذاری دیجیتال صوت میباشد. این فرمت در ۱۹۹۳ توسط اکثر کشورها بعنوان استاندارد جهت استفاده در تلویزیون های دیجیتال انتخاب شد و به دنبال ساخته شدن فیلمهایی نظیر دروغ های حقیقی سرانجام در ۱۹۹۵ بعنوان فرمت صوت فیلمهای دی وی دی انتخاب شد.
DOLBY DIGITAL SURROUND-EX
نسل بعدی صدای دیجیتال است که بر پایه فرمت دالبی دیجیتال ۵٫۱ میباشد که مشترکا توسط آزمایشگاه دالبی و کمپانی لوکاس فیلم توسعه داده شد و عبارت است از اضافه شدن یک کانال صوتی که بصورت ترکیب ماتریسی سوراندهای چپ و راست عقب عمل میکند و در عقب و در بین آنها قرار میگیرد و بصورت ۶٫۱ میشود که ورژن خانگی آن بصورت اختیاری روی آمپلیفایرهای بسیار حرفه‌ای دارای استاندارد تی اچ ایکس موجود است.
THX
این علامت که روی تعداد کمی از دستگاهها و یا فیلمها قرار داده شده و خیلیها به اشتباه آنرا یک فرمت جدید صوت میدانند توسط کمپانی لوکاس فیلم ابداع شد و در واقع استانداردی است که در مورد کیفیت صدا بحث میکند.
THX means Tomlinson Holman’s eXperiment
آقای هولمن پی برد در سینماهای مختلف و نیز در استودیو های تولید از وسایل مختلفی استفاده میشود که موجب تغییر صدا میشود و با صدای اورجینال تفاوت دارد بنابراین این استاندارد کیفیت را پایه گذاری نمود. این استاندارد تضمین میکند کلیه وسایل و یا نرم‌افزار هایی که دارای این نشان هستند دارای بالاترین کیفیت و مطابق صدای اصلی میباشند. در این استاندارد بطور مستقیم نحوه ساخت و سازماندهی محصولات بیان شده.
DTS Sound
دیجیتال تئاتر سیستم نیز یک فرمت دیجیتال جدیدتر است که از سال ۱۹۹۵ شروع شد و بعنوان رقیبی برای دالبی ۵٫۱ مطرح میباشد و تنها تفاوت آن در ضریب فشرده کردن صداست که در این فرمت بر خلاف دالبی که بصورت ثابت نرخ آن ۱۲:۱ است بصورت متغیر بین ۱:۱ تا ۴۰:۱ است و اولین بار در سینمای خانگی درسال ۱۹۹۶ و در فیلم پارک ژوراسیک بکار رفت.
DTS-ES
آخرین نسخه دیجیتال تئاتر سیستم است که تحت لیسانس دالبی ساخته شد و دقیقا مانند دالبی سوراند- ای ایکس یک کانال سوراند عقب به آن اضافه شد و بصورت ۶٫۱ درآمد.
SDDS :Sony Dynamic Digital Sound
این نیز یک فرمت صوت است که توسط سونی ابداع شد و تنها در سینماهای بسیار پیشرفته یافت میشود و بعید است نسخه خانگی آن بتواند مانند دالبی فراگیر شود. در این یک سیستم توسط هشت کانال صوتی (۷٫۱) صدایی بی اندازه صاف شفاف و بسیار دلنشین تولید میشود. کانالهای آن عبارتند از چپ -مرکز/چپ – مرکز – مرکز/راست – راست – سوراند عقب/چپ – سوراند عقب/راست و ساب ووفر .
مهندس سعید روشنی
منبع فناوری مهندسی صدا