ساب،باکس (بخش اول،free air)
افشین ۱۳۸۹/۰۷/۲۴
شناخت ساب ونحوه استفاده از آنها همواره برای کسانیکه تجربه کمتری در مورد کار آدیو دارند جالب وسوال بر انگیز بوده وهست …وما در این نوشته سعی می کنیم تا در حد تواناییمان به طور ساده به برسی این عضو اصلی سیستمها بپردازیم
ساب ها در واقع نوعی از بلندگو ها هستند که بطور تخصصی برای ایجاد صدای بم (باس) بکار گرفته می شوند
سابها درمیان انواع بلندگوها پایین ترین و کمترین رنج فرکانسی را دارند .یعنی ۱۰۰ تا۱۵ هرتز ولی با اینحال پر هزینه ترین نوع بلندگو برای نصب ودرایو کردن می باشند
سابها در سایزهای مختلفی تولید می شوند از ۸ اینچ تا ۲۲اینچ وشاید هم بالاتر ، ولی متداولترین آنها ۱۲ و۱۵ اینچ می باشد
یکی از مهمترین مسایل که به همراه سابها همیشه مطرح می شود ، نوع نصب ونحوه بکارگیری آن می باشد . اینکه چه سابی را چگونه نصب کنیم؟ وآیا می شود نوع باکس پیشنهادی شرکت سازنده را را عوض کنیم؟ ویا چگونه می توان قدرت بیشتری از یک ساب گرفت؟ واز این دست سوالات همواره مطرح می شوند که ما در این مقاله سعی می کنیم تابه جزییات آن بیشتر بپردازیم وتا حد امکان به سوالات زیر پاسخ داده باشیم
۱- infinite baffle یا فضای نامحدود (free air)
شاید ابتدایی ترین نوع نصب سابها ،بستن بصورت infinite baffle باشد این سبک نصب کردن که در خارج از ایران ساب را به پشت صندلی درون صندوق عقب پیچ میکنند و در ایران غالبا روی طاغچه در کنار بلندگوها نصب می شود
این نوع نصب به free airنیز معروف است (اصطلاح free air اولین با توسط شرکت kicker بکار گرفته شده است وثبت شده آن شرکت می باشد) بهمین جهت به سابهایی که بدین گونه نصب می شوند سابهای fنیز می گویند
سابهای f معمولا سابهای خاصی هستند با مشخصات خاصی که آنها را از سایر سابها متمایز می کنند که ما در این سایت سعی در بررسی این خصوصیات داریم ، خصوصیاتی نظیر
– این سابها دارای سوراند باریکی می باشند تا بوسیله آن xmax ساب پایین نگه داشته شود. تا بلکه ساب در اثر باسهای قوی قابل کنترل باشد
– استفاده از اسپایدر های چند لایه . با استفاده از این اسپایدرها وسوراند باریک می توان ساب را( که در هوای آزاد بسته شده وهیچ عامل دیگری نیست که به برگشت ورفلکسهای ساب کمک کند ) در پخش فرکانسهای شدید کنترل کرد
ولی با اینحال بعد از مدتی کارکرد به علت عدم مکانیزمهای کمکی مثل باکس ما شاهد نرم تر شدن حرکت صفحه وافت اسپایدرها ی آن هستیم که منجر به تغییر پارامترهای ساب شده وکیفیت صدای تولید شده نیزافت پیدا میکند
از دیگر مشخصات این سابها به تک کویل بودن آنها اشاره کرد (که در قدرت بالا گرفتن از آمپلی فایر ومحدود شدن نصب چند ساب باهم را به همراه دارد)واینکه این سابها عموما ۴ اهمی هستند و معمولا توان خروجی بالایی ندارند ( قویترین ساب Fکه من دیده ام ۳۵۰ وات RMS بوده است)
این سری سابها بعلت نداشتن باکس (که خود می تواند از لحاظ محدود کردن حرکتها ی فیزیکی زاید وهم از لحاظ فیلتر کردن فرکانسها بسیار موثر می باشد)
برای کنترل بیشتر ساب سعی شده تا رنج فرکانسی ساب را بالا ببرند تااینکه ساب حرکتهای زیادی نداشته باشدکه این مساله باعث ایجاد صدایی باس با فرکانس بالا می شود که بقولی ساب تبدیل به یک مید باس بزر گ می شود یا بقول عموم صدای خشکی دارد که این نوع صدا از لحاظ موسیقی بسیار خسته کننده می باشد.
وبا توجه به این مساله بمرور با عدم استقبال مشریان روبرو شده وتقریبا اکثر شرکتها اقدام به تولید آن نمی کنند ویا تولید بسیار محدود دارند .یعنی شرکتی مثل پایونیر که زمانی سر آمد تولید سابهای Fبود امروز ه فقط یک نمونه از این سری تولید می کند ویا حتی شرکت کیکر که خود نام فری ایر را ثبت کرده تقریبا هیچ ساب Fتولید نمی کند
فری ایر
مزایا
۱- نصب آسان : با توجه به اینکه نیازمند هیچگونه محاسبه وبررسی نیست هر کسی می تواند آنرا نصب کند
۲-راحت درایو شدن : همانطور که گفتم این سابها معمولا قوی نیستند وبا یک آمپلی متوسط درایو می شوند
۳-اشغال فضای کم :با توجه به اینکه این نوع نصب نیاز به باکس ندارد حجم کمتری از صندوق را اشغال می کند
معایب
۱- عدم پخش مناسب فرکانسهای پایین : اصولا وظیفه وانتظار از یک ساب توانایی پخش فرکانس پایین است که مکمل یک بلندگو یا کامپوننت باشد که خالاء این مساله در سابهای F مشهود است
۲-عدم کنترل خوب:با توجه به عدم وجود باکس این نوع سابها نمی توانند کنش ها و واکنش های کنترلی دقیق داشته باشند که این مساله خود سهم زیادی دراجرای صحیح موسیقی دارد
۳-استهلاک بالا:برای کنترل این سابها از عوامل فیزیکی مثل اسپایدارها ….استفاده شده که باگذشت زمان وکارکرد زیاد این عوامل مستهلک شده ودر نهایت پارامترها ساب تغییر می کند. i